Paratoner Nedir ? #
Havada bulunan tüm elektrik yükünü (yıldırım) toprağa aktarmaya yarayan araçlara paratoner yani yakalama çubuğu denmektedir. Paratonerler, yüksek enerji akımlarına karşı kalkan olarak kabul edilmektedir. Ülkemiz yıllık olarak sık sık yağış alan bir bölgede bulunmaktadır. Bu nedenle de mutlaka yıldırımlara karşı binaların korunması şarttır.
Paratonerlerin sağlam ve beklenen şekilde çalışması amacıyla mutlaka en az yılda 1 kere yetkili kişiler tarafından paratoner kontrolü yapılması gerekmektedir. Bu zorunluluk Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan kanunlarla desteklenmektedir.
Yıldırımdan korunma sistemleri şunlardır; #
Franklin Çubuğu: Bu sistemde amaç, sivri uç etkisi ile yıldırımı üstüne çekmesidir. Koruma alanı dardır bu nedenle fazla tercih edilmez.
Aktif Paratoner: Bu sistemlerin kurulumu kolaydır ve etkin bir koruma sağlar. Bu nedenle yıldırımdan korunma sistemleri arasında en çok tercih edilenlerdendir.
Radyoaktif Paratoner: Radyoaktif paratonerler, artık üretilmemektedir. Bunun nedeni de bünyelerinde bulundurdukları radyoaktif maddelerin yarattığı radyasyon kirliliğidir.
Faraday Kafesi: 3 kısımdan oluşur; yakalama ucu, iniş iletkeni ve topraklama sistemi. Bu sistem belirli aralıklarla kurulmaktadır. Kurulum maliyeti yüksektir ama en etkin koruma sistemi olarak kabul edilmektedir.
Paratoner Periyodik Kontrolü #
Paratonerin iniş iletkeni ve paratoner çubukları arasında bağlantı yapılmadan önce, yer seviyesinin üzerinde bulunan test klemensin aracılığı ile direnç megeri kullanılarak paratoner direnci ölçülür. Paratoner ölçümü sonucunda ideal ölçüm değeri olan 10 Ohm elde edilmelidir.